Việc nhận biết hoại tử chỏm xương đùi và có biện pháp điều trị kịp thời là điều vô cùng quan trọng có thể bảo vệ được đôi chân. Nếu bạn đang tìm hiểu thông tin về hoại tử chỏm xương đùi thì không nên bỏ qua bài viết dưới đây.
Nguyên nhân dẫn đến hoại tử chỏm xương đùi
Nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng hoại tử chỏm xương đùi là kết quả của sự thiếu máu nuôi tới vùng chỏm – nơi xương đùi tiếp giáp với khung chậu để tạo nên khớp háng. Tình trạng này có thể là vô căn hoặc do có liên quan tới chấn thương trước đó.
Đối với trường hợp không liên quan tới chấn thương trước đó, cơ chế bệnh sinh dẫn tới tình trạng hoại tử chỏm xương đùi vẫn chưa rõ ràng và các quan điểm hiện nay cho rằng có sự phối hợp giữa yếu tố di truyền, quá trình chuyển hóa, yếu tố tại chỗ ảnh hưởng sự cấp máu và stress cơ học dẫn đến bệnh.
Đối với những trường hợp có liên quan tới chấn thương, tỉ lệ mắc bệnh ghi nhận được theo sau các tình trạng chấn thương như: gãy chỏm xương đùi (75 – 100%), gãy nền cổ xương đùi (50%), trật khớp háng (2 – 40%) trong khi tỉ lệ này rất thấp đối với gãy liên mấu chuyển.
Theo nghiên cứu được thực hiện vào năm 2015 của một nhóm tác giả người Mỹ, có trên 235 bệnh nhân hoại tử chỏm xương đùi dưới 35 tuổi cho thấy các đối tượng dùng corticosteroid (điều trị lupus ban đỏ hệ thống, bệnh ác tính của máu, hen suyễn mức độ nặng, …) chiếm tỉ lệ cao nhất với hơn 60%, theo sau là vô căn và hậu chấn thương với xấp xỉ 10% mỗi loại. Báo cáo này cũng đề cập tới một số yếu tố nguy cơ của bệnh có thể kể đến như nghiện rượu, phơi nhiễm phóng xạ, dùng steroids, các bệnh về máu (lymphoma, bệnh hồng cầu hình liềm, …), tình trạng tăng đông máu.
>>> Xem thêm: Viêm mủ khớp háng ở trẻ em
Hoại tử chỏm xương đùi có triệu chứng gì?
Hoại tử chỏm xương đùi thường có diễn tiến âm thầm. Chính vì thế, trong giai đoạn đầu của bệnh thường không có triệu chứng và người bệnh rất khó phát hiện, chỉ đi khám khi đã vào giai đoạn muộn của bệnh.
Triệu chứng của hoại tử chỏm xương đùi không có sự khác biệt giữa những người trẻ và người lớn tuổi. Phổ biến nhất chính là đau khớp háng. Đau có thể lan xuống đùi, ra sau mông, đau tăng khi mang vật nặng, đi lại nhiều, leo cầu thang. Một số trường hợp đau ngay cả khi nghỉ ngơi, đau về đêm. Diễn tiến nặng hơn có thể gây giới hạn vận động, đi lại.
Cụ thể những triệu chứng có thể gặp phải khi bị hoại tử chỏm xương đùi là:
- Đau khớp háng: là triệu chứng chính, xuất hiện đầu tiên, có thể đau vùng mông, đùi, bẹn, đau khi vận động, đứng lâu và thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
- Hạn chế vận động khớp háng: Cơn đau có thể khiến người bệnh gặp khó khăn khi vận động khớp háng như xoay trong, xoay ngoài, dạng hoặc khép. Đặc biệt, người hoại tử chỏm xương đùi rất khó ngồi xổm, gần như không thể thực hiện tư thế này.
- Vào giai đoạn nặng, cơn đau sẽ tăng dữ dội, hạn chế phần lớn những hoạt động khớp háng giới hạn vận động, đi lại, chân ngắn chân dài, tàn tật, ngồi xe lăn…
Phát hiện và điều trị hoại tử chỏm xương đùi
Nếu hoại tử chỏm xương đùi không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có thể gây đau đớn nặng nề, không đi lại được dẫn đến ảnh hưởng sinh hoạt, làm việc, nặng hơn sẽ gây ra tàn tật, đi chân thấp, chân cao, đi xe lăn. Việc phát hiện sớm cũng sẽ nâng cao tỉ lệ thành công trong điều trị và phục hồi.
Để phát hiện ra người bệnh có gặp phải tình trạng hoại tử chỏm xương đùi hay không thì có thể áp dụng 2 cách sau đây:
- Chụp X quang khớp háng 2 bên để xem có hình ảnh hoại tử chỏm xương đùi không.
- Chụp MRI: Nếu phim X quang nghi ngờ thì cần phải chụp MRI khớp háng để xác định chẩn đoán.
Cách điều trị
Sau đây là những cách điều trị hoại tử chỏm xương đùi được áp dụng tại các bệnh viện chỉnh hình:
Điều trị nội khoa:
- Thuốc: Kháng viêm NSAID, thuốc loãng xương(bisphosphonates)
- Vật lý trị liệu
- Giảm áp lực lên xương: Không chơi thể thao cường độ cao: đá banh, bóng rổ…
- Không thuốc lá, bia rượu
Những phương pháp điều trị nội khoa này có thể giúp giúp giảm đau, làm chậm tiến triển bệnh.
Điều trị phẫu thuật:
- Khoan giải ép chỏm xương đùi
- Đục xương chỉnh trục
- Thay khớp háng
Cách phòng ngừa hoại tử chỏm xương đùi
Để phòng ngừa cũng như giảm thiểu nguy cơ mắc hoại tử chỏm xương đùi, chúng ta cần:
- Ngưng sử dụng thuốc lá
- Tránh lạm dụng thức uống có cồn
- Đặc biệt hạn chế sử dụng thuốc corticosteroids. Chỉ nên dùng corticosteroids trong những trường hợp thực sự cần thiết để điều trị bệnh với liều lượng và thời gian cụ thể theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tránh té ngã làm gãy xương vùng cổ xương đùi, nguy cơ hoại tử chỏm xương đùi sau gãy cổ xương đùi rất cao.
Trên đây là những thông tin liên quan tới hoại tử chỏm xương đùi mà chúng tôi đã tổng hợp lại. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích đối với các bạn.